Z czego się składa staż pracy?

Staż pracy jest łączną długością okresów zatrudnienia, które są ważne podczas ustalania uprawnień pracowniczych (na przykład prawo do urlopu wypoczynkowego). Pamiętajmy o tym, że do stażu pracy wliczamy także wszystkie okresy poprzedniej pracy, be względu na sposoby jej ustania lub przerwy w zatrudnieniu. Co jeszcze musimy wiedzieć o stażu pracy? Z czego się składa to zagadnienie i na co ma szczególny wpływ?

Staż pracy - co to jest?

Co ciekawe, kodeks pracy nie wskazuje jednoznacznie, czym jest staż pracy i jakie okresu są do niego zaliczane. Zazwyczaj jest to czas, w którym świadczymy pracę na podstawie umowy o pracę, mianowania, powołaniu, wyboru, czy też spółdzielczej umowy o pracę. Nie ma tutaj znaczenia wielkość etatu lub tryb rozwiązania stosunku pracy! Jeśli w danym okresie pracowaliśmy na podstawie więcej niż jednego stosunku pracy, do stażu pracy jest wliczany tylko jeden okres. Więcej informacji na ten temat znajdziemy w serwisie Poradnik Przedsiębiorcy. 

Niezwykle istotne jest to, że staż pracy odnosi się nie tylko do okresów faktycznego wykonywania pracy, lecz także tych okresów, kiedy nie świadczyliśmy pracy, ale podlegają one wliczaniu w staż pracy, od którego zależne są uprawnienia pracownicze. Wszystkie te kwestie wskazane są w przepisach prawnych. Podczas zatrudnienia w firmie warto przedstawiać dokumenty wskazujące na stać pracy, gdyż to ma wpływ na wspomniane uprawnienia. Dotyczą one przykładowo prawa do urlopu, emerytury, nagrody jubileuszowej, dłuższego okresu wypowiedzenia, odprawy itp. Zasady liczenia stażu pracy należy wskazać w przepisach wewnętrznych w przedsiębiorstwie. Jeżeli pracodawca nie podlega szczególnym przepisom, może dowolnie ustalać, jakie okresy pracy pracownika mają znaczenie w ustalaniu ogólnego stażu pracy. 

Co jeszcze zalicza się do stażu pracy?

Jakie jeszcze okresy są zaliczane do stażu pracy? Warto podkreślić, że okres zaliczany do stażu pracy jest okresem pozostawania poza stosunkiem pracy, który zgodnie z przepisami musi zostać wliczony do okresu zatrudnienia. To może mieć spore znaczenie dla określenia zakresu uprawnień pracownika. Okresy te są dosyć rozbudowaną grupą, dlatego warto dokładnie zapoznać się z przepisami prawnymi. Do tych okresów zalicza się głównie okres:

• O który skrócono czas wypowiedzenia przy zwolnieniu pracownika z pracy w związku z winą pracodawcy, za który uzyskano odszkodowanie
• Za który sąd przyznał wynagrodzenie pracownikowi przywróconemu do pracy, jeśli pracownik ją podjął
• Pobierania stypendium i zasiłku dla bezrobotnych w czasie szkolenia lub odbywania stażu na podstawie skierowania starosty
• Prowadzenie indywidualnego gospodarstwa rolnego bądź pracy w takim miejscu prowadzonym przez małżonka
• Pracy poza granicami Polski, u zagranicznego pracodawcy
• Odbywania doktoranckich studiów (nie dłużej niż 4 lata, pod warunkiem uzyskania stopnia doktora)

Nie trzeba zachowywać proporcji między okresem zaliczalnym do stażu pracy a okresem zatrudnienia. Są one bowiem sumowane i zaliczane do stażu pracy danego pracownika. 

A czego nie wlicza się do stażu pracy? W tym wypadku nie ma znaczenia zatrudnienie na podstawie umowy zlecenie lub o dzieło. Pomimo oskładkowania umowy zlecenia, nie można zaliczyć okresu zatrudnienia do stażu pracy, od którego zależeć może przykładowo urlop wypoczynkowy. Jeśli dana osoba świadczy pracę na podstawie umowy zlecenia, agencyjnej lub innej umowy cywilnoprawnej, nie jest on zatrudniony - tak wskazuje Kodeks pracy. To oznacza zatem, że nie pozostaje w stosunku pracy. Dodatkowo do stażu pracy nie ma możliwości wliczenia okresu prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

Podsumowując, warto zauważyć, że staż pracy jest kwestią określoną w przepisach prawnych. Jak sama nazwa wskazuje, jest to okres, w którym pozostajemy w zatrudnieniu w danej firmie, mający wpływ na ustalanie uprawnień pracowniczych. Oczywiście nie każda zawarta umowa i nie każda wykonywana praca jest wliczana do stażu pracy, co musimy mieć na uwadze podczas wyliczania takiego stażu.